परिचय
मूल नाम : दत्तात्रेय बापुराव ठेंगड़ी
जन्म : 10 नवंबर 1920, आर्वी, जिला वर्धा (महाराष्ट्र)भाषा : हिंदी, बंगाली, संस्कृत, मलयालम, अंग्रेजी, मराठीविधाएँ : वैचारिकीमुख्य कृतियाँ
हिंदी पुस्तकें : एकात्म मानव दर्शन, कम्युनिज्म अपनी ही कसौटी पर, प्रचार तंत्र, पश्चिमीकरण के बिना आधुनिकीकरण, राष्ट्रीय पुनर्निमाण का आधार, ध्येय पथ पर किसान, लक्ष्य एवं कार्य, अपनी राष्ट्रीयता, शिक्षा में भारतीयता परिचय, भारतीय किसान, प्रस्तावना, लोक-तंत्र, श्रमिक क्षेत्र के उपेक्षित पहलू, परम वैभव का संघ मार्ग, चिरंतन राष्ट्र-जीवन, राष्ट्रीय पुरुष छत्रपति शिवाजी, विचार सूत्र, पुरानी नींव नया निर्माण, कम्प्यूटराईजेशन, हमारी विशेषतायें, हमारे डॉ. बाबा साहब अंबेडकर, सप्तक्रम, दलित समस्या पर एक विचार, संकेत रेखा, डॉ. बाबा साहब अंबेडकर, एक प्रेरक व्यक्तित्व, जागृत किसान, हमारा अधिष्ठान, एकात्म के पुजारी डॉ. बाबा साहब अंबेडकर, डॉ. अंबेडकर और सामाजिक क्रांति की यात्रा, राष्ट्र-चिंतन, राष्ट्रीय श्रम दिवस, हिंदू मार्ग, कार्यकर्ता, राष्ट्रीयकरण या सरकारीकरण, पूर्व सूत्र ।
अंग्रेजी पुस्तकें : परस्पेक्टिव, हिज लिगेसी, अवर मिशन, मॉडर्नायजेशन विदाऊट वेस्टर्नायजेशन, कन्झयूमर विदाऊट सावरेंटी, थर्ड वे, फोकस ऑन सोशल इकॉनॉमिक प्रॉबलम्स, दि ग्रेट सेंटीनल, कम्प्यूटराईजेशन, व्हाई भारतीय मजदूर संघ, स्पेक्ट्रम ।
मराठी पुस्तकें : चिंतन पाथेय, वक्तृत्वाची पूर्वतयारी, ऐरणीवरचे घाव ।
निधन
14 अक्टूबर 2004, पुणे
विशेष
संस्थापक : भारतीय मजदूर संघ (23 जुलाई 1955, भोपाल), भारतीय किसान संघ (4 मार्च 1979, कोटा), सामाजिक समरसता मंच (14 अप्रैल 1983), सर्वपंथ समादर मंच (14 अप्रैल 1991-मुंबई), स्वदेशी जागरण मंच (22 नवंबर 1991, नागपुर), पर्यावरण मंच।
संस्थापक सदस्य : अखिल भारतीय विद्यार्थी परिषद, सहकार भारती, अखिल भारतीय ग्राहक पंचायत।
राजनीतिक क्षेत्र : भारतीय जनसंघ, मध्य प्रदेश संगठन मंत्री (1951-53), एवं दक्षिणांचल संगठन मंत्री (1956-57), राज्यसभा सदस्य 1964-1976, राज्य सभा उपाध्यक्ष मंडल सदस्य 1968 से 1970, सदस्य, संसदीय परामर्श समिति, सार्वजनिक क्षेत्र उपक्रम, सचिव लोक संघर्ष समिति, आपात्काल दिसंबर 1975 से मार्च 1977, जनता पार्टी गठन में विशेष भूमिका।